I&O Research peilt: Steun voor een basisinkomen opnieuw gedaald

Enquêtebureau I&O Research heeft voor de derde keer, in opdracht van de Vereniging Basisinkomen, onderzocht hoe de Nederlanders aankijken tegen het idee van een basisinkomen.

Drie keer, in april 2016, in september 2019 en nu opnieuw in mei 2020 is aan de respondenten op dezelfde manier gevraagd of ze voor of tegen invoering van een basisinkomen zijn.

I&OResearch rapporteert daarover met de kop: "Basisinkomen: nu meer voor- dan tegenstanders".

Maar daar had ook kunnen staan: "Percentage voorstanders basisinkomen opnieuw gedaald". Is dat niet tegenstrijdig? Nee hoor, beide conclusies zijn correct, hoewel in die van I&O het woordje "nu" enigszins verwarrend is, alsof er nu pas meer voor- dan tegenstanders zouden zijn. Dat was echter in 2019 ook al het geval.

Het percentage voorstanders is telkens gedaald, van 40% via 38% naar 36%.

Het percentage tegenstanders is ook telkens -en harder- gedaald, van 45% via 37% naar 32%.

Snelle rekenaars begrijpen dan dat de categorie "weet ik niet" moet zijn gestegen. Inderdaad, van 15% via 26% naar 32%. Terwijl de laatste jaren het begrip 'basisinkomen' veel meer aandacht en bekendheid heeft gekregen zeggen we dus vaker dat we niet weten of we dat wel willen.

Dat is een opmerkelijke trend, die niet zo makkelijk te duiden valt.

Vanuit mijn optimistische aard ben ik geneigd om de uitkomst positief te interpreteren: kennelijk zijn we sinds 2016 veel beter gaan snappen wat een basisinkomen inhoudt en snappen we ook dat het ene basisinkomen het andere niet is. We begrijpen dan dat een vraag over invoering van een niet nader gespecificeerd basisinkomen eigenlijk een onzinnige vraag is, waarop het enig juiste antwoord luidt: "weet ik niet".

Als die interpretatie klopt dan zou dit resultaat pure winst zijn. We hebben het dan niet meer over een magisch wondermiddel waarmee alle problemen van de mensheid opgelost worden, maar over een fundamentele wijziging van onze sociaal-economie, die niet per definitie een verbetering is.

Het kàn een verbetering zijn, maar dat hangt volledig af van de wijze van financiering en van de inpassing in ons fiscale stelsel. Laten we het daar dus over hebben.