Onze vorige blogpost was een satire,
dat had u vast al wel begrepen. Natuurlijk pleit de deftige
hooggeleerde Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid niet voor een 'basisrelatie'. Die draai hebben wij
eraan gegeven.
Zoals gebruikelijk bij een satire, wilden we er iets mee aan de kaak te stellen. In dit geval is
dat de drogredenering die de WRR toepast als de raad pleit voor een
'basisbaan'. Dat zit zo.
De WRR stelt dat werk goed is voor de
mens: "Werk levert mensen een inkomen op om van te leven, maar
werk biedt ook sociale status, geeft het gevoel dat we een bijdrage
leveren aan iets groters dan onszelf, en is een belangrijke bron van
zelfrespect. Mensen halen voldoening en verbondenheid uit betaald
werk." (pag 222) Dat (goed) werk dat effect kan hebben willen we op zich niet ontkennen, maar er is bepaald wel het nodige op af te dingen.
Ten eerste gaat deze generalisatie veel
te ver. Het heil dat je volgens de WRR van (goed) werk mag verwachten
geldt voor velen, maar lang niet voor iedereen. De WRR haalt in zijn
rapport onder andere de antropoloog David Graeber aan, zij het met
name om diens betoog over 'bullshitbanen' voor Nederland buiten
toepassing te verklaren, maar gaat voorbij aan een belangrijk aspect
ervan. Graeber heeft erop gewezen dat een groot deel van het betaalde
werk niet alleen als zinloos wordt ervaren, maar zelfs schadelijk kan
zijn voor iemands geestelijke gezondheid indien het gepaard gaat met
een arbeidsethos waarin de betreffende persoon zijn eigenwaarde
ontleent aan zijn werk. En precies dat arbeidsethos lijkt bij de WRR
centraal te staan.
Een tweede reden om te spreken van een
drogredenering is gelegen in de exclusiviteit die de WRR kennelijk
toekent aan de positieve effecten van (goed) betaald werk. Alsof die
effecten uitsluitend door werk te verkrijgen zijn. Hier wordt een vals
causaal verband gesuggereerd. Alle door de WRR genoemde positieve
effecten kunnen ook op andere wijze worden bewerkstelligd,
bijvoorbeeld via een (goede) relatie.
Dat was dan ook de aanleiding tot de
satirische weergave van het WRR-rapport als ware het een pleidooi
voor een 'basisrelatie'. De satire was gemakkelijk te schrijven, want
vrijwel de gehele tekst kon letterlijk worden overgenomen uit het rapport van
de WRR. In feite hoefden we slechts met 'Find&Replace' het woordje
'werk' te vervangen door het woordje 'relatie'. (De frivole slotzin
uitgezonderd)
Over het WRR-rapport valt nog wel meer
te zeggen en er zit ook nog een andere drogredenering in.
Dus: wordt vervolgd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten