Het basisinkomen is dood, leve het pseudo-basisinkomen!

Onder een basisinkomen verstonden we ooit een uitkering in geld, door de staat betaald uit de belastingopbrengst, aan iedere legale ingezetene, zonder verdere voorwaarden en voor onbepaalde tijd. Dat idee van een -echt- basisinkomen is dood, niemand meer die er tegenwoordig nog voor pleit.
Nou ja, wij dan, maar verder niemand.

We hadden Rutger Bregman, de historicus/journalist die er een boek over schreef en daarmee veel binnen- en buitenlandse aandacht trok. Zozeer zelfs, dat hij alom met het onderwerp werd vereenzelvigd. Iets waar hij overigens heel weinig bezwaar tegen leek te hebben. Bregman pleit inmiddels niet meer voor een basisinkomen, maar voor een soort voorwaardenluwe bijstandsuitkering, te berekenen en uit te betalen door de fiscus. Hij noemt dat geen basisinkomen, maar "Basiszekerheid".

Ook de Vereniging Basisinkomen, die al meer dan een kwart eeuw pleit voor een -echt- basisinkomen (en dat volgens haar website nog steeds doet) is van het rechte pad afgedwaald. Zo lijkt het althans, als we zien dat de voorzitter enthousiast pleit voor een soort "gezins-basisinkomen".

Dan is er nog de Basisinkomenpartij, die meedeed aan de laatste kamerverkiezingen, in een alliantie met twee andere splinters, in totaal goed voor maar liefst 726 stemmen. Van deze politieke partij, die zich nota bene naar het basisinkomen heeft vernoemd, zou je toch een vurig pleidooi verwachten voor een -echt- basisinkomen, maar ook daar is het begrip verwaterd. De Basisinkomenpartij pleit voor een inkomensafhankelijk "basisinkomen", wat natuurlijk een contradictie is.

Terwijl er dus voor een -echt- basisinkomen nauwelijks of geen pleitbezorgers meer zijn zien we tegelijkertijd een zeldzame hausse aan ideeën en experimenten die met een -echt- basisinkomen weinig tot niets van doen hebben, maar waaraan wel het woord "basisinkomen" wordt verbonden.

We hadden in Groningen een 'experiment' met een 'basisinkomen', waar twee maal een persoon gedurende een jaar 1000 euro per maand kreeg, gefinancierd uit een collecte (zelf noemden de organisatoren het natuurlijk geen collecte, maar 'crowdfunding'). De gulheid van de gevers nam snel af en het is voor zover mij bekend bij twee keer gebleven.

We hebben in diverse gemeenten 'experimenten' met een 'basisinkomen', die simpelweg pogingen zijn om een bepaalde groep bijstandsgerechtigden die kansloos zijn gebleken op de arbeidsmarkt, vrij te stellen van de -voor hen- zinloze sollicitatie-rimram.

We hadden in Finland een 'experiment' met een 'basisinkomen' voor een beperkte selectie van werklozen. Dat 'experiment' is voortijdig beëindigd.

We krijgen in Zwitserland een 'experiment' met een 'basisinkomen', georganiseerd (via een collecte, herstel 'crowdfunding') door een cineaste die er een film over wil maken.

We hebben de nieuwe Italiaanse regering, die zegt een 'basisinkomen' te willen invoeren, waarvan zo ongeveer alle specificaties nog onduidelijk zijn, maar het lijkt ook daar gewoon te gaan om een bijstandsuitkering, inclusief sollicitatieverplichting.

En tenslotte heeft ook de Franse president de wervende potentie van het woord 'basisinkomen' ontdekt. Macron, die tijdens zijn verkiezingscampagne fel stelling nam tégen een -echt- basisinkomen, wil nu een pseudo-basisinkomen invoeren, dat hij "Revenu Universel d'Activité" heeft genoemd. Het is alleen voor behoeftigen en er zijn inspanningsverplichtingen aan verbonden, dus het heeft niets met een -echt- basisinkomen te maken, maar het begrip "Revenu Universel", leent zich in de ogen van Macron blijkbaar wel voor propagandistische doeleinden.

Zijn extreem-linkse politieke opponent Mélenchon, van "La France Insoumise", die wel pleit voor een -echt- basisinkomen (en voor een aantal catastrofale andere maatregelen), heeft de verleiding niet kunnen weerstaan om het 'Universele Activiteitsinkomen' van Macron maar vast om te dopen in "La corvée Universelle" (Universeel corvee), hetgeen de lading inderdaad veel beter dekt.

Wat is dat toch met het basisinkomen? Niemand wil het (echt), maar iedereen wil erover praten of op zijn minst wat spelen met de gedachte.
Laten we hopen dat er niet op een onbewaakt ogenblik een of andere spelbreker op de proppen komt met een concreet uitvoerbaar plan voor de introductie van een -echt- basisinkomen. Dat zou ons hardhandig wakker schudden uit deze prachtige droom en ons dwingen om een keuze te maken en met die keuze aan de gang te gaan.
Zo zou ons leven wel heel erg saai worden.