Martin Ford ziet en zegt het scherp, maar het kon scherper

Er is een klein maar groeiend aantal mensen in de wereld die het onvermijdelijke effect van technologische werkloosheid onderkennen en er wat aan proberen te doen. Een van deze mensen is Martin Ford, auteur van 'The lights in the Tunnel' en 'Rise of the Robots'. Recent heeft hij gesproken op het 'Festival of Dangerous Ideas 2015' in Sydney Australië. De kernpunten van zijn verhaal zijn bekend voor iedereen die mijn boek 'De Innovatie Economie' heeft gelezen, maar de hele presentatie van Martin Ford is zeer de moeite waard om te bekijken.

Helemaal aan het begin beschrijft hij zijn 'gevaarlijke idee': "What I'd like to talk about today is an idea that I think is genuinely dangerous and perhaps a little bit alarming, and of course it is the idea that robots and other smart machines are eventually going to displace a great many workers and take over a lot of jobs in the economy."

Hoewel ik het inhoudelijk volledig eens ben met Martin Ford, vind ik het jammer dat hij in deze voordracht de technologische werkloosheid presenteert als het gevaarlijke idee. Er is namelijk een ander idee dat in mijn ogen veel gevaarlijker is.
Dat idee noemt Martin uiteraard ook. Nadat hij erop heeft gewezen dat de voortschrijdende technologische werkloosheid steeds meer aandacht krijgt in de media zegt hij:
“But at the same time there is a very conventional view about all of this and how it works and the conventional view says that well, while technology may disrupt certain industries and may even upend industries completely and destroy lots of jobs and it may threaten certain occupations and eliminate certain types of work, it will also create new things it will create entirely new industries (and those industries of course will employ people) and it will also create new types of work, new roles for workers and new occupations and oftentimes things that we previously might not have been able to imagine. So that's the conventional view that generally progress is quite positive for workers.“

Dit idee wordt inderdaad vrij algemeen verkondigd door traditioneel ingestelde economen en politici. Deze economen en politici klampen zich nog steeds vast aan de utopie van volledige werkgelegenheid. Zij nemen aan dat er -ondanks of zelfs dankzij(!) de technologische innovatie- altijd voldoende banen zullen zijn en dat er dus geen rekening gehouden hoeft te worden met inkomens- en vermogensongelijkheid. En ook niet met de vraag of de banen wel een leefbaar inkomen genereren voor de werkenden in de samenleving. Het werkelijke 'gevaarlijke idee' is dat de vrije markt dit probleem automatisch oplost. Die foute aanname leidt ertoe dat de politiek de verkeerde maatregelen blijft nemen en de economische stagnatie kan blijven voortduren.

Aan het eind van zijn voordracht wijst Martin Ford erop dat de technologische werkloosheid niet alleen een sociaal probleem is, maar vooral ook een economisch probleem. Door het wegvallen van koopkrachtige vraag wordt de economie als geheel bedreigd.
Hij wijst ook in de richting van de oplossing: een vorm van basisinkomen.

“It is an extraorinary radical idea (…) in the US, I have to say, it is just virtually unthinkable, given the politics of the moment.

That's the paradox: in one sense it's unthinkable and in the other sense I think that it is to a large extent almost inevitable. That we have to move in that direction if we want to have a successful future.”

Bekijk hier de hele voordracht van Martin Ford: